San Francisco – Kalifornia

Cele z widokiem na morze

Od 1850 roku na tej wyspie stacjonował garnizon armii amerykańskiej, a wcześniej byli tam Meksykanie. Po latach, kiedy znikło zagrożenie militarne, na początku lat 30-tych ubiegłego wieku, ktoś wpadł na pomysł, aby “Wyspę Głuptaków”, bo tak ją nazwali Hiszpanie (Isla de los Alcatraces), przerobić na więzienie. Mieli być tam osadzeni najgroźniejsi przestępcy. Położenie miało zredukować szanse ucieczki skazanych do zera, a strażnikom i władzom więziennym zapewnić spokojną pracę. Dziś po więzieniu zostały górujące na zatoką budynki, które przyciągają rocznie ponad milion turystów. Legendę miejsca stworzył przemysł filmowy takimi obrazami jak: “Ucieczka z Alcatraz”, “Zbieg z Alcatraz”, czy “Ptasznik z Alcatraz”.

Z daleka więzienie wygląda na imponujący fort. Już jednak z bliższej odległości widać, że większość budowli jest zdewastowana i znajduje się w opłakanym stanie. Na jednym z nich można zobaczyć duży napis: “Indian land”, to pozostałość po dwuletniej okupacji wyspy przez Indian. Ruiny przyciągają ciekawych jak magnes.
W sumie w latach 1933-1962, kiedy funkcjonowało więzienie, przez jego cele przewinęło się zaledwie 1576 skazanych. To nie jest wiele jak na prawie trzydziestoletnia działalność. Trafiały jednak tam grube ryby. Każdy z nich miał niewielką, pojedynczą celę. Twórcy więzienia mówili, że jest ono po to, “aby wszystkie zgniłe jaja znalazły się w jednym koszyku”. Inaczej mówili kryminaliści; “my liczymy dni do wyjścia na wolność, a oni liczą nas” – mówili.

Więzienie dla najgroźniejszych kryminalistów

Listę prominentnych przestępców otworzył sam Al Capone, najsłynniejszy przestępca w historii Stanów Zjednoczonych. Wielki mafioso przesiedział w izolatce pięć lat, a wolne chwile spędzał na czyszczeniu toalet. Musiał być poprawnym więźniem, skoro po pięciu latach przeniesiono go do lżejszego więzienia na kontynencie. Inni znani to; George “Machine Gun” Kelly, który zasłynął udanymi napadami na banki, Mickey Cohen jeden z szefów żydowskiej mafii w latach 30-tych w Los Angeles, Las Vegas i Chicago. Następny – Alvin Karpis zasłużył sobie na tytuł “Wroga Publicznego nr. 1”. Otrzymał go od samego szefa FBI J. Edgar Hoovera. Inny z “koszyka” to Robert “The Birdman” Stroud, zabójca barmana, współwięźnia i strażnika. Samotnie w celi spędził na wyspie kilkadziesiąt lat i przeszedł do jej historii jako człowiek, który “kochał ptaki i nienawidził ludzi”. Jego postać posłużyła do nakręcenia filmu “Ptasznik z Alcatraz”, w którym przedstawiono go jako łagodnego baranka, a w rzeczywistości był złym człowiekiem, psychopatą, ale tez dokonał wiele w ornitologii.

Rygory więzienne

W więzieniu Alcatraz, które było miejscem o zaostrzonym rygorze, więzień miał prawo do jedzenia, ubrania, łóżka i opieki medycznej. Na wszystko inne musiał sobie zasłużyć dobrym sprawowaniem. Nawet praca stanowiła nagrodę. Zwykle, jeżeli skazany nie tworzył problemów, po 5 latach mógł wrócić do więzienia na stałym lądzie co w pojęciu, nie tylko władz więziennych, ale samych odsiadujących długoletnie wyroki, uznawano za przywilej i nagrodę. Warunki w Alcatraz były rzeczywiście ciężkie, a do tego dochodził paskudny klimat panujący na zatoce San Francisco. Nie ratował sytuacji fakt, że z niektórych celi więźniowie mieli “widok na morze”.
Legendę Alcatraz, która przyciąga turystów z całego świata nie stworzyli ci, którzy spokojnie przesiedzieli swoje lata za kartami lecz więźniowie, którzy próbowali zbiec lub zniknęli i nigdy nie zostali odnalezieni martwi lub żywi.

W latach 1934–1963 na Alcatraz mieściło się więzienie federalne, w którym przetrzymywano sławnych skazańców, takich jak Al Capone i George „Machine Gun” Kelly. Obecnie ta niegdyś niesławna wyspa więzienna jest częścią obszaru rekreacyjnego Golden Gate o powierzchni 80 000 akrów w Bay Area.

Ucieczki z Alcatraz

Spór o to czy ktoś zdołał uciec z Alcatraz czy nie jest do dziś definitywnie rozstrzygnięty. Według urzędowych danych przez 29 lat istnienia więzienia zanotowano 14 prób ucieczek z udziałem 34 więźniów. Sześciu spośród nich zastrzelono, dwóch utonęło, pięciu nie odnaleziono, a 22 złapano.

Największa zagadką są oczywiście ci, których nie odnaleziono, a konkretnie trzech, którzy zorganizowali najsłynniejszą ucieczkę 11 czerwca 1962 roku. Ich akcja była detalicznie zaplanowana, z fantazję i brawurą. To ona właśnie posłużyła do nakręcenia najsłynniejszych filmów: “Ucieczka z Alcatraz”, “Zbieg z Alcatraz”.

Dwaj bracia John i Clerance Anglin oraz Frank Morris przez kilka miesięcy przygotowywali się do ucieczki. W swoim planie musieli uwzględnić dwie przeszkody; pokonanie murów, co okazało się łatwe oraz wód zimnej zatoki, często wzburzonej z silnymi i nieustannie zmieniającymi kierunek prądami.

Więźniowie przekopali się ze swoich cel przez mury więzienia za pomocą… łyżeczek do herbaty, dalej przeszli kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz, a następnie, niezauważeni, odpłynęli na prowizorycznej tratwie zrobionej z gumowych płaszczy. Ich nieobecność odkryto dopiero podczas rannego apelu. W nocy sprawdzano cele, ale kuły ich głów zrobione z chleba i autentycznych włosów były tak perfekcyjnie wykonane, że strażnicy nie zorientowali się, że imitują one prawdziwych właścicieli.

Wiadomo, że uciekinierzy zdołali wypłynąć na zatokę, ponieważ na drugi dzień znaleziono kilka rzeczy, które z pewnością do nich należały tj. wiosło, kamizelkę i saszetkę z notatkami. Poszukiwania były prowadzone na szeroką skalę zarówno na zatoce, gdzie spodziewano się znaleźć zwłoki uciekinierów, pobliskiej wyspie, a później na lądzie, po tym jak przyjęto też wersję, iż udało im się dotrzeć na wybrzeże.

Przez wiele następnych lat podejmowano próby wyjaśnienia zagadki i nie znaleziono definitywnej odpowiedzi. Prawie wszystko wskazuje, że trzej uciekinierzy utonęli (ciało jednego z nich widziano z norweskiego statku – zgadzał się opisy ubrania topielca, którego jednak nie wyłowiono). Nigdy też nie natrafiono na obecność uciekinierów na lądzie, co raczej wskazuje na to, że pochłonęła ich woda Zatoki San Francisco. Przez tyle lat na pewno któryś z nich by popełnił błąd i zostawił ślad życia, pochwalił się. Tak czy nie ich śmiała ucieczka stała się kanwą słynnych filmów i niezliczonej ilości, artykułów, reportaży, dokumentów i paradokumentów. Stworzyła, powszechnie znany na świecie, trwały mit “uciekinierów”, którzy dali drapaka z najbardziej strzeżonego więzienia na świecie.

Koniec więzienia w Alcatraz

Śmiała ucieczka rykoszetem osiągnęła inny cel. Już w kilka miesięcy później więzienie w Alcatraz zostało zamknięte i opuszczone przez władze federalne. Za pretekst posłużyła afera z nieodnalezionymi więźniami rzeczywiste jednak powody były inne. Utrzymanie takiego ośrodka na wyspie z personelem (jeden strażnik przypadał na trzech więźniów, a mieszkali oni tam z rodzinami), było niezwykle trudnym logistycznie i kosztownym przedsięwzięciem.

Na Alcatraz ” z nabrzeża nr. 33 usytuowanego nieco na południowy wschód od znanego “Fisherman Wharf” kursuje co pół godziny prom “Alcatraz Cruises”. Wyspę można zwiedzać z przewodnikiem lub samodzielnie. Broszurki ułatwiające poruszanie się po kompleksie można znaleźć w miejscu, gdzie przypływa statek.

Inną opcja, dla tych co mają mniej czasu, jest oglądanie Alcatraz z zewnątrz wraz z przyjemnym rejsem pod Golden Gate, który stanowi jedną z głównych atrakcji San Francisco. Za jednym podejściem można upiec zatem dwie pieczenie, tym bardziej, że samo oglądanie więzienia na wyspie jest uzupełnieniem tego co można zobaczyć na filmach fabularnych czy dokumentalnych i nie wnosi wiele nowego. Bilety na statki pływające po tej pętli są do nabycia w kiosku u nabrzeża w samym “Fisherman Whraf”.

San Francisco jest jednym z ciekawszych miejsc w Stanach Zjednoczonych i będąc na wschodnim wybrzeżu nie można jego ominąć. Wybrzeże zatoki wraz z Alcatraz są żelaznymi punktami, które powinno się odwiedzić.

Warto się w tym miejscu zastanowić jak ogromną siłę w budowaniu naszego świata wartości, oczekiwań i pragnień mają media. Nawet miejsce, gdzie słuszne kary odbywały ciemne charaktery chcemy zobaczyć za wszelką cenę. W jakim celu zadajemy sobie tyle trudu w dotarciu do “Wyspy Głuptaków”, gdzie jej “bohaterowie” marzyli tylko, aby ją opuścić? Jedno jest pewne działamy w ramach matrycy kulturowej, która w tym przypadku została wykreowana przez przemysł filmowy i której poddajemy się z entuzjazmem i z własnej woli.

Ucieczka z Alcatraz (1979) Escape from Alcatraz

Ten dramat z 1979 roku, z Clintem Eastwoodem w roli głównej, jest jednym z najsłynniejszych filmów dziejących się w więzieniu Alcatraz. Opiera się na prawdopodobnie jedynej udanej ucieczce z wyspy (nikt nie wie, czy uciekinierzy kiedykolwiek dotarli na brzeg). Jest uważany za w dużej mierze zgodny z prawdą historyczną. Dzięki świetnym recenzjom i znacznemu sukcesowi kasowemu film Ucieczka z Alcatraz sprawi, że zapragniesz dowiedzieć się jeszcze więcej o mrocznej historii wyspy.

Morderstwo pierwszego stopnia (1995) Murder in the First

Film z gwiazdorską obsadą; Christianem Slaterem, Kevinem Baconem i Garym Oldmanem. Murder in the First jest (bardzo) luźno oparty na prawdziwej historii. Więzień Alcatraz jest sądzony za morderstwo, prawnik próbuje postawić przed sądem samo więzienie za warunki, w jakich się tam znalazł – argumentuje się, że samo więzienie doprowadza swoich więźniów do szaleństwa. Ciekawy thriller dramatyczny z kilkoma świetnymi scenami.

NIEZBĘDNIK: Filmy, które wzbogacą twoja wiedze o historii więzienia na wyspie Alcatraz

Oferujemy wycieczkę na Alcatraz https://www.almatravelusa.com/kalifornia-zlote-wybrzeze-i-parki-narodowe/ i chętnie zabierzemy Cię, abyś mógł w pełni wykorzystać to więzienie przesiąknięte historią. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące wycieczek, skontaktuj się z nami, a my z chęcią udzielimy wyczerpującej odpowiedzi na wszystkie pytania!